Ορθοκωστά

Ο Θανάσης Βαλτινός πρέπει να έχει μελετήσει σε βάθος τον ιδεότυπο του αριστερού φανατικού.

Αυτόν τον ίδιο που τον αποθέωνε για την Κάθοδο των Εννιά και για το σενάριο της ταινίας του Αγγελόπουλου Ταξίδι στα Κύθηρα. Από την αποθέωση (την αποδοχή και την επιδοκιμασία, τέλος πάντων) έως την καταδίκη και την ατίμωση (δικαιώνει τους Ταγματασφαλίτες, αναθεωρεί την Ιστορία κλπ) μεσολάβησε ένα μυθιστόρημα: η Ορθοκωστά.

Η Ορθοκωστά είναι ένα μοναστήρι, στην Αρκαδία. Στον καιρό του ΕΑΜ χρησίμευσε ως στρατόπεδο συγκέντρωσης των αντιδραστικών της γύρω περιοχής. Τίιιιιι; ορύεται ήδη αγαναχτισμένος  ο αριστερός φανατικός. Το ΕΑΜ είχε στρατόπεδα συγκέντρωσης; Αίσχος!

Κι όμως, το ΕΑΜ είχε και παραείχε στρατόπεδα συγκέντρωσης, από το 1943, αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια του 1944. Πολλές δεκάδες, σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ελλάδα. Τα οποία φιλοξένησαν χιλιάδες αντιδραστικούς,πολλοί από τους οποίους δολοφονήθηκαν εκεί – άλλοι με γρήγορο και άλλοι με μαρτυρικό θάνατο. Τώρα πια γνωρίζουμε ποια ήταν αυτά τα στρατόπεδα – την τοποθεσία τους, τους υπεύθυνους, τα θύματα τους. Όχι γιατί προηγουμένως ήταν άγνωστα, αλλά γιατί ο αριστερός φανατικός είχε καταφέρει να κάνει κυρίαρχη τη δική του εκδοχή της Ιστορίας, μια εκδοχή εξίσου ανυπόστατη με την κρατική, την επίσημη, του μετεμφυλιοπολεμικού κράτους της κεντροδεξιάς.

Παρ’ όλο που ο αριστερός φανατικός εξακολουθεί μέχρι σήμερα να προβάλλει λυσσώδη αντίσταση, συνήθως μέσω της παραδοσιακής (αταβιστικής;) σταλινικής μεθόδου της λασπολογίας, της συκοφάντησης, του άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε κλπ, είναι προφανές ότι η εποχή του πέρασε – ανεπιστρεπτί. Δεν είναι πια σε θέση να επιβάλλει τη δική του, κατασκευασμένη και ετοιμόρροπη εκδοχή της Ιστορίας για τον Εμφύλιο 1943-49. Δεν είναι πια σε θέση να τρομοκρατήσει ιδεολογικά κάποιον ο οποίος θέλει να προσεγγίσει τον Εμφύλιο χωρίς παρωπίδες και προτηγανισμένα συμπεράσματα. Και παρ’ όλα τα σάλια που εξακολουθεί μανιασμένος να εκτοξεύει ο φανατικός, όλο και περισσότεροι τον αγνοούν. Γιατί, επιτέλους κανένας, αριστερός ή δεξιός, δεν μπορεί στις μέρες μας να έχει το μονοπώλιο της γνώσης, της γνώμης, της άποψης. Το διαδίκτυο, όσο υπάρχει, είναι η εγγύηση γι’ αυτό!

Η Ορθοκωστά του Βαλτινού ήρθε κι έπεσε κυριολεκτικά σα γροθιά στο στομάχι της στειρωμένης αριστεράς και την έκανε, όταν ψευτοσυνήλθε, να ξεράσει απίστευτο μίσος και χολή – πλην εις μάτην. Από τότε που κυκλοφόρησε το βιβλίο, ο αριστερός φανατικός (πανεπιστημιακός, δημοσιογράφος, ιστορικός, απλό κομματόσκυλο, ξεμοναχιασμένο σταλινικό απολειφάδι, σταλινομπλόγκερ κλπ) δε σταμάτησε να το συκοφαντεί, να το λοιδωρεί, να το αναθεματίζει. Αλλά, όχι μόνο δεν κατάφερε να το αντιμετωπίσει «πολιτικά», αλλά εκείνη η γροθιά κυριολεκτικά τον σακάτεψε. Γιατί ο Βαλτινός είναι αριστερός, γιατί το μυθιστόρημα – χρονικό είναι γραμμένο μαστορικά και γιατί πρέπει να είσαι πραγματικά φανατικός για να μην αποδεχτείς την καθαρότητα και την τιμιότητα του έργου.

Τι μας λέει η Ορθοκωστά;
Μας λέει ότι οι ρίζες, οι αιτίες, αλλά και οι απαρχές του Εμφυλίου υπάρχουν μέσα στην Κατοχή και όχι στο μακρινό και ανύποπτο 1946. Ότι ήδη από τα χρόνια της Κατοχής είχε επικρατήσει ένας νεοφανής, άγριος, ανελέητος διχασμός της ελληνικής κοινωνίας. Ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε το ΕΑΜ για τον μονοπωλιακό έλεγχο της επαρχίας βασίζονταν στην τρομοκρατία, τις συλλήψεις, τις πυρπολήσεις, το πλιάτσικο, τους βασανισμούς, τις εκτελέσεις. Συν την ιδεολογική χειραγώγηση, που κατέληγε μέχρι σε φόνους εξ αίματος αδελφών. Ότι οι αδικοπραξίες που προκάλεσε το ΕΑΜ είχαν ως αποτέλεσμα τη μαζική καταφυγή των χωρικών στα Τάγματα Ασφαλείας, για αυτοπροστασία και εκδίκηση. Με τρόπο ανάλογο εκείνου που οι άθλιοι παρακρατικοί της περιόδου μετά τη Βάρκιζα, με την αδυσώπητη τρομοκρατία που εξαπέλυσαν στα χωριά, έγιναν οι καλύτεροι στρατολόγοι του Ζαχαριάδη, για τον ΔΣΕ! Το βιβλίο μας πληροφορεί έμμεσα, επίσης, ότι το αίμα των αντιδραστικών που χύθηκε στα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις που έκανε το ΕΑΜ ήταν, περιέργως, εξίσου κόκκινο με το αίμα των συναγωνιστών. Και ότι όταν τους βασάνιζαν, πονούσαν κι αυτοί, σαν κανονικοί άνθρωποι.

Επειδή ο Βαλτινός παίζει τίμια, καθόλου δεν αποσιωπά τις αθλιότητες που διέπραξαν οι αντιδραστικοί όταν γύρισε ο τροχός και ήρθαν αυτοί στα πράγματα. Και όχι μονάχα όσες αφορούσαν αντεκδικήσεις, αλλά και τις γνήσιες, αυθεντικές παλιανθρωπιές των ένοπλων ομάδων ή των μεμονωμένων κουμπουροφόρων της εθνικοφροσύνης. Φυσικά, ο αριστερός φανατικός δεν πρόκειται να τα δει αυτά –ούτε να τους δώσει την παραμικρή σημασία. Θα μείνει σε αυτό που τον καίει: στην αποκαθήλωση της τόσο βολικής (για τον ίδιο) εκδοχής του για τον Εμφύλιο.

Αυτή ακριβώς είναι η μεγάλη δύναμη του βιβλίου. Όσο θα υπάρχει και θα διαβάζεται, θα υπενθυμίζει αδυσώπητα στην αριστερά ότι δε μίλησε ποτέ ειλικρινά για τον Εμφύλιο. Δεν παραδέχτηκε ποτέ τις ευθύνες της, ούτε και τα εγκλήματά της. Ότι κρύφτηκε πίσω από την πραγματικά μεγαλειώδη αντίσταση του ελληνικού λαού (την οποία καπηλεύτηκε ασύστολα) για να βγει λάδι – ιστορικά, ιδεολογικά και πολιτικά. Ακόμα περισσότερο, εκμεταλλεύτηκε όσο μπόρεσε το μύθο του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ για λογαριασμό της, χωρίς να έχει το δικαίωμα της  αποκλειστικότητας.

Τέλος, με τα ψέματα και την παραχάραξη απόφυγε ως τώρα να παραδεχτεί τη μεγάλη αλήθεια: ότι ο τρομαχτικός εμφύλιος 1947-49 ήταν η αναπόφευκτη συνέχεια όσων ξεκίνησαν ήδη από το 1943. Και ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για την τραγωδία δικαιωματικά της ανήκει.

Με άλλα λόγια, ο Βαλτινός με την Ορθοκωστά θα υπενθυμίζει επ’ αόριστον στη στειρωμένη αριστερά (και στους αριστερούς φανατικούς, βεβαίως) ότι αν θέλουν να έχουν κάποια στοιχειώδη πολιτική υπόληψη θα πρέπει να αναστοχαστούν πολύ σοβαρά πάνω στην ίδια τους την Ιστορία.
Δύσκολο; Φυσικά είναι δύσκολο. Αλλά τα εύκολα έχουν τελειώσει, προ πολλού.


Πηγή: Ορθοκωστά | Η καλύβα ψηλά στο βουνό