Τετάρτη 6 Ιουλίου 2011

ΓΙΑΟΥΡΤΙ & ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Οταν τρώει ένα γιαούρτι ένας βουλευτής απειλείται η Δημοκρατία.
Οταν οι πολίτες τρώνε χιλιάδες χημικά είναι ..Τετάρτη!!

Το διάβασα σε πολλά blogs και μου άρεσε...

Κυριακή 3 Ιουλίου 2011

Η μοίρα του ανθρώπου είναι ο χαρακτήρας του

«Η μοίρα του ανθρώπου είναι ο χαρακτήρας του»

Του Χαριδημου Κ. Τσουκα*

Το γνωρίζουμε παλαιόθεν: «ήθος ανθρώπω δαίμων» (Ηράκλειτος) - «η μοίρα του ανθρώπου είναι ο χαρακτήρας του». Ο χαρακτήρας μας δεσμεύει· είναι δύσκολο, κοστίζει, να αποφύγουμε τις συμπεριφορές που υποδεικνύει. Η κατασκευή του χαρακτήρα είναι μια κοινωνική-ιστορική διαδικασία: σμιλεύεται μέσα από τη συμμετοχή του ατόμου σε συλλογικές δραστηριότητες, πλάθεται από το πνεύμα της εποχής, διαμορφώνεται από τις επιλογές που κάνει κανείς. Ο χαρακτήρας συνοψίζει προσπάθειες ατομικής αυτο-δημιουργίας, σε ένα συλλογικό πλαίσιο αναφοράς. Προδιαγράφει μια συγκεκριμένη τάση συμπεριφοράς, στην οποία εκδηλώνονται αρετές και πάθη, αξίες και συναισθήματα.

Παρατηρώντας προσεκτικά τον χαρακτήρα των πολιτικών ηγετών μπορεί κανείς να ερμηνεύσει (και να διαβλέψει) τις συμπεριφορές τους. Ο χαρακτήρας του πολιτικού που επικράτησε στη χώρα, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, είναι, κυρίως, ο ιδιοτελής κομματάνθρωπος, για τον οποίο η πολιτική δεν είναι λειτούργημα (προσφορά στα κοινά), ούτε καν επάγγελμα (μακάρι να ήταν), αλλά, κυρίως, ένα κομματικά διαμεσολαβημένο παιχνίδι καιροσκοπικής, αυτο-εξυπηρετικής ανέλιξης. Τα κόμματα κατέληξαν να είναι, πρωτίστως, εξουσιαστικοί μηχανισμοί εκμετάλλευσης των «κοινών» χάριν των «πελατών» τους.

Ο ιδιοτελής κομματάνθρωπος προσεγγίζει την πολιτική κυρίως υπό το πρίσμα της δικής του πολιτικής επιβίωσης. Δεν νιώθει ότι δεσμεύεται από τη ρυθμιστική αρχή του κοινού καλού, δεν αισθάνεται ότι η πολιτική ύπαρξή του προϋποθέτει τη μετοχή του σε μια ευρύτερη θεσμική τάξη την οποία συν-υπηρετεί, ούτε υπάγει τη συμπεριφορά του σε κοινά αποδεκτούς κανόνες. Ο ιδιοτελής κομματάνθρωπος έχει σμιλεύσει τον χαρακτήρα του σε αυτο-αναφερόμενες κομματικές γραφειοκρατίες, οι οποίες διακρίνονται περισσότερο για την τάση μεγέθυνσης της ισχύος τους και λιγότερο για την έμπρακτη προώθηση των όποιων αξιών τους.

Γιατί να απορεί κανείς που οι ηγέτες των δύο κομμάτων εξουσίας αδυνατούν να συμφωνήσουν σε ένα κοινό πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης; Πότε επέδειξαν συναινετική συμπεριφορά στο παρελθόν για να το κάνουν και τώρα; Οταν η καιροσκοπική πόλωση, ως το κατ’ εξοχήν μέσον διαφοροποίησης από τον αντίπαλό τους, είναι η κύρια δεξιότητα την οποία έμαθαν, πώς να δράσουν τώρα διαφορετικά; Η παραγωγική (και βιώσιμη) συναίνεση δεν καλλιεργείται από τη μια μέρα στην άλλη: απαιτεί την κατάλληλη γλώσσα, την αντίστοιχη νοο-τροπία, έναν τρόπο άσκησης πολιτικής προσανατολισμένο στην έννοια του «κοινού καλού». Αν αυτή την προδιάθεση συμπεριφοράς δεν την έμαθες ποτέ, πώς θα την αποκτήσεις ξαφνικά;

Σκεφτείτε: πόσο ρηξικέλευθος μπορεί να είναι ως πρωθυπουργός κάποιος που αποτελεί τον τρίτο γόνο πολιτικής δυναστείας, διετέλεσε επί δεκαετίες υπουργός του κόμματος που κυρίως ευθύνεται για τις πλείστες νοσηρές νοοτροπίες που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, και υποστηρίχθηκε εσωκομματικά από το πιο καθυστερημένο πολιτικά κομμάτι του κόμματός του;

Δείτε τον πρόσφατο ανασχηματισμό. Ακόμα και τη στιγμή που η χώρα καταρρέει, ο κ. Παπανδρέου διαιωνίζει την παράδοση των πολυπρόσωπων κυβερνήσεων ενδοκομματικών ισορροπιών (42 μέλη παρακαλώ, όταν η Πορτογαλία έχει 16!), διορίζοντας εμφανώς ακατάλληλα πρόσωπα με κριτήρια κάθε άλλο παρά ορθολογικά. Οταν η χώρα έχει τεράστιο πρόβλημα εσόδων, τους φόρους καλείται να συλλέξει κάποιος βαθυπράσινος κ. Οικονόμου, του οποίου η κύρια διάκριση μέχρι τώρα ήταν η ριζική διαφωνία του με το Μνημόνιο! Ατομα με μηδενικό έργο αλλά το «σωστό» επώνυμο (Γεννηματά) ή άτομα με τις κατάλληλες ενδοκομματικές διασυνδέσεις αλλά αποδεδειγμένα αρνητικό έργο σε παραγωγικά υπουργεία (Ξενογιαννακοπούλου) ανταμείβονται παραμένοντας υπουργοί!

Τι καινούργιο μπορεί να περιμένει κανείς από τον νέο υπουργό Οικονομικών; Αν η πολιτική ήταν αγώνας ρητορικής δεινότητας, ο κ. Βενιζέλος θα ήταν επαξίως νικητής. Μόνο που η πολιτική είναι ένα πολύ πιο απαιτητικό παιχνίδι. Η χώρα απεγνωσμένα χρειάζεται νέες πολιτικές συμπεριφορές, αλλά τι καινούργιο μπορεί να προσφέρει ένας ισορροπιστής-κρατιστής, του οποίου κύριο μέλημα στην πολιτική σταδιοδρομία του -άρα και στη διαμόρφωση του πολιτικού χαρακτήρα του- ήταν να προσφεύγει στην περίτεχνη κενολογία προκειμένου να αποφεύγει τις συγκρούσεις; Πότε ο κ. Βενιζέλος κατέστη φορέας νέων ιδεών και αντιλήψεων στον δημόσιο βίο; Με τι νεωτερικό ταύτισε το όνομά του; Πότε διακινδύνευσε κάτι; Με τι παθιάστηκε εκτός από τον εαυτό του;

Το κυρίαρχο ένστικτο της επιβίωσης θολώνει την κρίση νεωτερικών, υποτίθεται, πολιτικών. «Αν ήταν η 151η η δική μου ψήφος θα ψήφιζα το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, αλλά έχουμε κυβερνητική πλειοψηφία», δήλωσε ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Στην πιο κρίσιμη στιγμή στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας, ο πολιτικός χαρακτήρας του κ. Μητσοτάκη δεν του επιτρέπει να δει με την απαιτούμενη διαύγεια τον ρόλο του: θέτει την κομματική πειθαρχία πάνω από το εθνικό συμφέρον. Δεν νιώθει την υποχρέωση να συμπεριφερθεί ηγετικά: να δώσει το παράδειγμα πολιτικού θάρρους, να διακινδυνεύσει κάτι πολύτιμο γι’ αυτόν, να μας εμπνεύσει με μια «αντισυστημική» συμπεριφορά. Βλέπει την ψήφο του αριθμητικά, όχι ηθικο-πολιτικά. «Ζητήσαμε από τον κόσμο να υποβληθεί σε τεράστιες θυσίες που εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε», δήλωσε σε διεθνή εφημερίδα. Η αυτο-εξυπηρετική λογική των πολιτικάντηδων είναι τόσο στρεβλή που δεν αντιλαμβάνονται καν την υποκρισία τους. Επικρίνει τους άλλους για προσκόλληση στα συμφέροντά τους, τη στιγμή που ο ίδιος κάνει ακριβώς το ίδιο!

Ο χαρακτήρας δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας αλλά επίμοχθης κατεργασίας - παράγεται σε συγκεκριμένα συμφραζόμενα και παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αν η μοίρα των πολιτικών είναι ο χαρακτήρας τους, η μοίρα της χώρας είναι μάλλον αυτή που υποψιαζόμαστε...

* Ο κ. Χ. Κ. Τσούκας (htsoukas@gmail. com) είναι καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΜΙΡΑΝΤΑ ΞΑΦΑ

ΑΠΟΨΗ : Γιατί το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να δώσει λύσεις

Της Μιράντας Ξαφά*

Πριν από λίγες μέρες, 51 επιχειρηματίες και στελέχη της αγοράς ζήτησαν με ανοιχτή επιστολή τη συγκρότηση κυβέρνησης εκτάκτου ανάγκης με υπουργούς που, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης, προσωπικής συμπάθειας ή βουλευτικής ιδιότητας, θα αναλάβουν να βγάλουν τη χώρα από την κρίση. Η επιστολή (που συνυπογράφω) τονίζει ότι η σίγουρη λύση για τη μείωση του ελλείμματος είναι η άμεση περικοπή όλων των κρατικών δαπανών που δεν είναι απολύτως απαραίτητες και όχι η προσπάθεια αύξησης των φορολογικών εσόδων σε μια οικονομία σε ύφεση. Τα περιθώρια περικοπής των δαπανών είναι εξόφθαλμα: να κλείσει ο ΟΣΕ εκτός από τις μεταφορές εμπορευμάτων, να μείνει μόνο ένα κρατικό κανάλι και ένας ραδιοφωνικός σταθμός, να κλείσουν όλοι οι μη απαραίτητοι δημόσιοι οργανισμοί και δημοτικές επιχειρήσεις, να καταργηθεί το εγγυημένο περιθώριο κέρδους 35% των φαρμακοποιών, και να μειωθεί δραστικά η χρηματοδότηση των κομμάτων από τον προϋπολογισμό.

Η απροθυμία της κυβέρνησης να τα βάλει με οργανωμένα συμφέροντα φαίνεται από τη λίστα των παρεμβάσεων που εξειδικεύονται στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2011-15. Για παράδειγμα, η μείωση του περιθωρίου κέρδους στα φάρμακα, κατά το γερμανικό ή σουηδικό σύστημα που θα εξοικονομούσε 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο στα ασφαλιστικά Ταμεία, δεν περιλαμβάνεται στις παρεμβάσεις. Ο «αυστηρότερος έλεγχος στους δικαιούχους αναπηρικών συντάξεων» ουσιαστικά αναβάλλεται για τη διετία 2014-15, δηλ. μετά τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης. Ο «εξορθολογισμός κοινωνικών προγραμμάτων» που προβλέπεται να εξοικονομήσει 760 εκατ. ευρώ αναβάλλεται για το 2013-14, το ίδιο και η μείωση λειτουργικών αμυντικών δαπανών. Η μέχρι σήμερα καταπολέμηση του ελλείμματος είναι εντελώς ανεπαρκής. Πολύς χρόνος αναλώθηκε με ημίμετρα και με τους γνωστούς δισταγμούς για το πολιτικό κόστος. Ούτε ένας υπεράριθμος δεν έχει απολυθεί από το Δημόσιο, ενώ 250.000 εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους στον ιδιωτικό τομέα. Η διάλυση του κράτους και η διαχειριστική ανεπάρκεια των υπουργών συνέβαλαν στις καθυστερήσεις. Οι μεταρρυθμίσεις που θα επέτρεπαν στο Δημόσιο να ελέγξει τις δαπάνες του δεν εφαρμόστηκαν. Η ενιαία αρχή πληρωμών, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και το διπλογραφικό σύστημα στα νοσοκομεία δεν λειτουργούν. Και καθώς η φοροδιαφυγή συνεχίζεται ανενόχλητη, νέοι φόροι επιβάλλονται σε όσους έχουν ήδη συνεισφέρει. Προσθέστε σε αυτά την απροθυμία εφαρμογής των διαρθρωτικών αλλαγών που θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα, όπως το άνοιγμα των επαγγελμάτων, η ευκαμψία στην αγορά εργασίας και η μείωση της γραφειοκρατίας στην αδειοδότηση και λειτουργία των επιχειρήσεων, για να συμπληρωθεί η εικόνα της επικείμενης κατάρρευσης.

Σε πρόσφατη εκπομπή του Mega, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοΐδης έπλεξε το εγκώμιο του κ. Φωτόπουλου της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, που «κοσμεί τη συνδικαλιστική παρουσία στη χώρα» και «είναι τιμή μας που ανήκει στο ΠΑΣΟΚ», επικροτώντας έτσι τον αγώνα που κάνει για να μην περάσει το Μεσοπρόθεσμο και να μην ιδιωτικοποιηθεί η ΔΕΗ. Εκανε έκκληση προς όλους «να σταματήσουμε τη δαιμονοποίηση του συνδικαλισμού», ενώ για πρώτη φορά πολίτες κάνουν μήνυση στη ΔΕΗ και στη ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ για παράβαση καθήκοντος και για σημαντική οικονομική ζημιά στο κράτος και στους πολίτες.

Πιστεύει κανείς ότι κυβέρνηση που ανησυχεί για το «αριστερό της προφίλ» μπορεί να εφαρμόσει εκτεταμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και δραστικές περικοπές δαπανών; Ή ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών κ. Βενιζέλος, που έδωσε λευκή επιταγή στο ασφαλιστικό Ταμείο της ΔΕΗ όταν μετοχοποιήθηκε η εταιρεία το 2001, θα πάρει πίσω την επιταγή που κόστισε στους φορολογούμενους 700 εκατ. ευρώ πέρυσι και τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ την τελευταία δεκαετία, ενώ τα έσοδα από τη μετοχοποίηση ανήλθαν μόλις στα 400 εκατ. ευρώ; Γιατί η περικοπή των παχυλών συντάξεων της ΔΕΗ δεν περιλαμβάνεται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα;

Ας συγκροτήσει η σημερινή Βουλή μια κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης και εθνικής ανασυγκρότησης που να περιλαμβάνει επαγγελματικά επιτυχημένα στελέχη του ιδιωτικού τομέα με αποδεδειγμένη διαχειριστική ικανότητα, γνώση του αντικειμένου και προσήλωση στον στόχο. Ο διαχωρισμός του υπουργικού από το βουλευτικό αξίωμα, που θα πρέπει να κατοχυρωθεί συνταγματικά, θα εμπλουτίσει το πολιτικό προσωπικό με στελέχη που θα προσφέρουν την πολύτιμη εμπειρία τους για λίγα χρόνια πριν επιστρέψουν στον ιδιωτικό τομέα. Η πλειοψηφία των βουλευτών που υπουργοποιούνται δεν έχουν ποτέ δουλέψει στον ιδιωτικό τομέα και δεν διαθέτουν διαχειριστική πείρα ή γνώση των αγορών.

Το να ζητάμε από το σημερινό πολιτικό σύστημα να μειώσει δραστικά τα ελλείμματα και το χρέος που το ίδιο δημιούργησε είναι σαν να αναθέτουμε στον Γκόρντον Γκέκο την επιτήρηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η πιθανότητα να επιτύχει είναι μάλλον χαμηλή. Το διακύβευμα είναι η χρεοκοπία της Ελλάδας και η έξοδός της από την Ευρωζώνη. Οι εταίροι μας στην Ε. Ε. και το ΔΝΤ θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους να μας διασώσουν μόνο αν θέλουμε να σωθούμε. Οσο η περιφέρεια της Ευρωζώνης σταθεροποιείται και οι τράπεζες της Ε. Ε. θωρακίζονται με νέα κεφάλαια, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να εγκαταλειφθούμε στην τύχη μας. Μια άτακτη στάση πληρωμών θα σήμαινε άμεση αποκοπή της Ελλάδας από εξωτερική χρηματοδότηση, κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, στάση πληρωμών του Δημοσίου, περικοπή όλων των εισαγωγών που δεν μπορούν να πληρωθούν σε ρευστό και γενίκευση του χάους. Αξίζει να το διακινδυνεύσουμε;

* Η κ. Μιράντα Ξαφά είναι σύμβουλος επενδύσεων στην IJ Partners και ιδρυτικό μέλος της Δράσης.

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ