Μετά την ψήφιση στην Βουλή των προ-απαιτουμένων και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, θα χρειαστεί να αποκωδικοποιήσουμε συμβολισμούς, προβλήματα και θεσμικές παρεκκλίσεις στις διαπραγματεύσεις με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Αυτό διότι, τα πράγματα δεν τελειώνουν εδώ. Θα βρισκόμαστε σε διαρκείς διαπραγματεύσεις για την βελτίωση και προσαρμογή των μέτρων στα πραγματικά δεδομένα και τις μέλλουσες επιδιώξεις για την οικονομία. Μόνον έτσι θα αποδώσουν τα αναμενόμενα για τους δανειστές και προπαντός, θα εξυπηρετήσουν τις δικές μας ανάγκες.
Τα μέτρα ως έχουν είναι βίαια, ετεροσχεδιασμένα και κυρίως δημοσιονομικά. Απαραίτητες μεταρρυθμίσεις δεν περιλαμβάνονται αφού δεν έχουμε δικό μας σχέδιο. Σχέδιο που να ανταποκρίνεται στη δομή της οικονομίας που επιθυμούμε για την επόμενη γενιά. Αυτή η συζήτηση δεν έχει γίνει παρά μόνον ίσως, σε ορισμένους αξιόλογους αλλά κλειστούς κύκλους ερευνητικών φορέων. Πολλές φορές έχω αναφερθεί στο ΚΕΠΕ, το Ινστιτούτο Εργασίας κι άλλα κέντρα παραγωγής χρήσιμων σχεδίων και προτάσεων. Αυτά όμως, δεν έφθασαν ποτέ στην κοινωνία.
Ακούμε πολλά για μεταρρυθμίσεις. Κι εδώ προκύπτουν προβλήματα διότι, επί πολλές δεκαετίες δυσφημείται η έννοια της μεταρρύθμισης. Έκτακτες φορολογήσεις, επιδοτήσεις, ευκαιριακά κίνητρα, προσωρινές διευθετήσεις δεν μεταμορφώνουν την οικονομία. Θυμάται κανείς μια μεταρρύθμιση ως μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος;
Μάλλον θυμόμαστε την επίκλησή της για να δικαιολογηθούν δημοσιονομικά, αποσπασματικά μέτρα, που επιβάρυναν τάξεις μη προνομιούχων. Μέτρα που άμεσα έπλητταν ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, χωρίς ή με ασθενή συντεχνιακή εκπροσώπηση, συνοδευόμενα με την υπόσχεση για μελλοντικά οφέλη.
Προϋπόθεση για να τα βγάλουμε πέρα δεν είναι η ανεμπόδιστη λήψη μέτρων αλλά οι σχεδιασμοί που οδηγούν σε συγκεκριμένο παραγωγικό πρότυπο. Διαφορετικά δεν έχουμε μέλλον ως δημοκρατική και ανεξάρτητη χώρα. Και επειδή μόνον έτσι θα ανταποκριθούμε στις δανειακές υποχρεώσεις μας, μετά από κάποιο διάστημα, οι ίδιοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα αποδεχθούν τεκμηριωμένες προτάσεις.
Η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της ισχυρίζονται ότι το υπό διαμόρφωση μνημόνιο θα είναι κοινωνικώς περισσότερο δίκαιο. Ίσως, αλλά ακόμη δεν είμαστε σε θέση να το επιβεβαιώσουμε. Το βέβαιο είναι ότι θα χρειασθούν επανασχεδιασμοί στην οικονομική πολιτική και για δικαιοσύνη και για ανάπτυξη.
Η ευρεία συναίνεση είναι αφορμή μεγάλης αισιοδοξίας. Για να αποδώσει, θα χρειαστεί ειλικρίνεια και προθυμία για ρήξη με κατεστημένες νοοτροπίες. Να δούμε τις κοινωνικές και τις οικονομικές ομάδες ταξινομημένες σύμφωνα με τις ανάγκες τους και σύμφωνα με την συμπιεσμένη δυναμική τους. Σήμερα, οι άτυπες ταξινομήσεις ακόμη καθορίζονται από κομματικές επιδιώξεις ή από συντεχνιακές αντιστάσεις.
Για την ανάπτυξη είναι πλέον αναπόφευκτη η σύγκρουση με συντεχνίες που, διασφαλίζοντας τα μέλη τους, αποκλείουν από την απασχόληση ή την επιχειρηματική δραστηριότητα τους άλλους, τους πολλούς. Ας αναζητηθεί εκεί, η αποδοχή αφού προηγουμένως αποκαταστήσουμε την πραγματική έννοια της μεταρρύθμισης και αφού αποβάλουμε τις ιστορικές φοβίες που καλλιέργησαν τα ψεύδη και οι λαϊκισμοί.
Δεν έχουμε περιθώρια αναβολών. Το επιστημονικό δυναμικό υπάρχει, η αγωνία της κοινωνίας πραγματική και η συναίνεση μοιάζει ισχυρή. Ελπίζω, για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, να μη χαθεί η ευκαιρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου