Ο γελαστός ανυπάκουος
Του Παύλου Τσίμα
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: 29 Ιανουαρίου 2010
«Αν οι άνθρωποι από καιρό σε καιρό δεν έλεγαν ένα “όχι”, αν δεν αποφάσιζαν να μην υπακούσουν σε νόμους που είχαν πάψει να θεωρούν δίκαιους, η δημοκρατία δεν θα ήταν ζωντανή. Η ανυπακοή είναι η προϋπόθεση της δημοκρατίας, όχι η τυφλή υπακοή. Η ανυπακοή είναι η ατμομηχανή της ανθρώπινης προόδου».
Για πολλά χρόνια θυμόμουν τη φράση, την οποία είχα διαβάσει παλιά σε άρθρο ενός περιοδικού που κάποιος φίλος είχε φέρει από την Αμερική, χωρίς να θυμάμαι το όνομα του συγγραφέα. Τον άκουσα να την επαναλαμβάνει ο ίδιος ο συγγραφέας της τον περασμένο Μάιο στην Αθήνα, στο αμφιθέατρο του Γαλλικού Ινστιτούτου, στην οδό Σίνα. Και ακούγοντάς τον κατάλαβα γιατί ο Χάουαρντ Ζιν υπήρξε επί δεκαετίες ολόκληρες ο φάρος της προοδευτικής Αμερικής, ο ήρωας τόσων ηρώων μου. Όχι μόνο γιατί είχε γράψει την πιο ανορθόδοξη, ανατρεπτική και εικονοκλαστική (και γι΄ αυτό πιο πολυδιαβασμένη) ιστορία της Αμερικής. Ούτε μόνο γιατί έμεινε σε όλο το διάβα της ζωής του συγκινητικά πιστός σε μια στάση ζωής ανυπότακτου ενεργού πολίτη. Αλλά και γιατί αντιπροσώπευε, όταν μιλούσε, ένα ανεπανάληπτα και ακαταμάχητα γοητευτικό μείγμα ακαδημαϊκού λόγιου και λαϊκού αγκιτάτορα, σοφού γέρου και φλογερού ακτιβιστή, πολεμικού λόγου και χιούμορ. «Ήθελα πάντα», έγραψε κάποτε, «οι μαθητές μου να φεύγουν από το μάθημα όχι απλώς καλύτερα ενημερωμένοι, αλλά και περισσότερο έτοιμοι να εγκαταλείψουν την ασφάλεια της σιωπής, να ορθώσουν ανάστημα απέναντι στην αδικία, όπου την έβλεπαν». Στα 87 του, ένιωσα ακούγοντάς τον στην Αθήνα ότι εξακολουθούσε να επιδιώκει το ίδιο, κάθε φορά που μιλούσε. Και ότι ήταν εξαιρετικά δύσκολο ο ακροατής του να του αντισταθεί.
Κάποιος τον ρώτησε εκείνο το βράδυ πώς μπορεί να δηλώνει αισιόδοξος ύστερα από όλα όσα έχουν συμβεί στον κόσμο. «Η ζωή είναι παιχνίδι», είπε. «Κανείς δεν σου εγγυάται ότι θα κερδίσεις. Αν όμως δεν παίξεις, δεν έχεις και καμιά πιθανότητα να κερδίσεις. Αν δεν το παλέψεις, αποκλείεται να γίνει καλύτερος ο κόσμος. Πρέπει να μένεις στο παιχνίδι μέχρι να μοιραστεί και το τελευταίο χαρτί».
Θα τον θυμόμαστε για να μας θυμίζει ότι το τελευταίο χαρτί ακόμη δεν έχει μοιραστεί...
TA NEA, σήμερα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου