Στον σταθμό του Μονάχου

Κέζα Λώρη 

Ενα δάκρυ κυλά ζεστό στο μάγουλο, ένα αρκουδάκι δίνεται για δώρο σε παιδάκι μαζί με καραμελίτσες, ακούγεται χειροκρότημα. Οι Γερμανοί υποδέχονται Σύρους σε σιδηροδρομικούς σταθμούς. Η καλοσύνη ξεχειλίζει. Διαβάζουμε ότι ήταν τόσο πολλοί εκείνοι που ήθελαν να καλωσορίσουν τους πρόσφυγες στον σταθμό του Μονάχου ώστε η αστυνομία τοποθέτησε κιγκλιδώματα. Οι εθελοντές σταμάτησαν να δέχονται ρούχα, επειδή δεν είχαν τι να τα κάνουν.

Προκύπτει άραγε συμπέρασμα από τη θερμή υποδοχή ορισμένων πολιτών; Βεβαίως. Προκύπτει συμπέρασμα ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είναι ευαίσθητοι, συμπονετικοί, δείχνουν αλληλεγγύη. Δεν προκύπτει κάτι γενικότερο, κάτι σχετικό με εθνική καλοσύνη, κάτι σχετικό με πολιτισμό μιας συγκεκριμένης χώρας, κάτι σχετικό με το γερμανικό μεγαλείο ψυχής. Αυτές οι εικόνες, των καλών Γερμανών, συγκρίθηκαν με εικόνες των άλλων, των κακών λαών, που αφήνουν στον δρόμο τους πρόσφυγες, που τους ταλαιπωρούν.

Είναι τεράστια σαχλαμάρα να προτάσσονται μεμονωμένες εικόνες καλοσύνης. Ανάλογη σαχλαμάρα είναι να προβάλλονται αποκομμένες εικόνες από επιθέσεις σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων. Στην ίδια αυτή πολιτισμένη χώρα κάποιοι πυρπολούν ξενώνες κατατρεγμένων αλλοδαπών. Μέσα στο 2014 έβαλαν φωτιά σε εστίες 170 φορές. Η ρατσιστική βία αυξάνεται: το πρώτο εξάμηνο του 2015 οι εμπρησμοί έφτασαν τους 150. Να θυμηθούμε και ένα άλλο στοιχείο της πρόσφατης Ιστορίας. Μετά την ενοποίηση των δύο Γερμανιών το 1990, δολοφονήθηκαν περίπου 185 άνθρωποι επειδή ήταν ξένοι.

Ας αφήσουμε, λοιπόν, στην άκρη τα συναισθήματα των εντυπώσεων και ας δούμε τα δεδομένα. Η Γερμανία δέχεται πρόσφυγες φιλτραρισμένους. Εχουν ήδη καταγραφεί κατά την είσοδό τους στην Ευρώπη. Εχουν ήδη δηλώσει κάποιο όνομα, πιθανώς έχουν ήδη δείξει κάποια πιστοποιητικά, έχουν ήδη πάρει το έγγραφο που πιστοποιεί την κατάστασή τους, ότι δηλαδή είναι πρόσφυγες. Δεν χρειάζεται να μπουν σε ουρά για την περίφημη ταυτοποίηση. Επιπλέον είναι οι πιο ευκατάστατοι όσοι διαθέτουν χρήματα και φτάνουν μέχρι τα σύνορα της Γερμανίας με τρένο. Οι φτωχοδιάβολοι μένουν πίσω, ταξιδεύουν ποδαράτα και δυσκολεύονται με τις ξένες γλώσσες.

Σε πολιτικό επίπεδο η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ αποφάσισε την αναστολή της διαδικασίας που προβλέπει ο κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙ. Να το θυμηθούμε κι αυτό, ότι είχε κανονίσει να μη δέχεται η χώρα της περιττούς ξένους. Τους έστελνε πίσω, στην πρώτη χώρα που τους υποδέχτηκε στην Ευρώπη, κυρίως δηλαδή στην Ελλάδα και την Ιταλία. Το σχέδιο ήταν να φυλάσσονται τα σύνορα από τον ευρωπαϊκό στρατό και οι ξένοι να εγκλωβίζονται στην περιφερειακή ζώνη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εδινε και ξεροκόμματο για υποδομές ώστε να μην της χτυπούν την πόρτα απρόσκλητοι αλλοδαποί.

Τώρα, λοιπόν, κάτι άλλαξε. Η Γερμανία παραμένει σε τροχιά ανάπτυξης, έχει συμπιέσει την ανεργία σε ιστορικό χαμηλό και χρειάζεται φτηνό εργατικό δυναμικό. Η ανθρωπιστική κρίση είναι βολική στο τέλος. Θα υποδέχεται μισό εκατομμύριο πρόσφυγες τον χρόνο, για τα επόμενα χρόνια. Η οργανωμένη υποδοχή είναι αποτέλεσμα σχεδιασμού και μακροπρόθεσμων οικονομικών στόχων. Δεν είναι θέμα εγκαρδιότητας ή αποτέλεσμα συγκίνησης. Συνυπάρχουν λογική και ευαισθησία. Δεν είναι κακό αυτό. Προπάντων δεν είναι κακό για τους πρόσφυγες που βρίσκουν δομές και υποδομές, βρίσκουν δουλειές και σταθερότητα.

Είναι προφανές ότι ούτε οι συνθήκες είναι ίδιες για όλες τις χώρες ούτε τα μεγέθη συγκρίσιμα. Αυτά είναι δεδομένα. Οι καλότυχοι πρόσφυγες, εκείνοι που έφτασαν στη Γη της Επαγγελίας, θα καλοτυχίσουν σε μια οργανωμένη χώρα με ζωηρούς δείκτες ανάπτυξης. Αυτά τα λογικά δεδομένα δεν έχουν καμία σχέση με τους αφορισμούς περί συμπονετικών Γερμανών που περιμένουν στους σταθμούς των τρένων και κρατούν πλακάτ με καλωσορίσματα. Αλλο το ένα και άλλο το άλλο. Να βλέπουμε όλη την εικόνα, με τους ευαίσθητους, με τους ξενοφοβικούς, με όλους. Ο κόσμος είναι μωσαϊκό, δεν είναι άσπρο-μαύρο.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2015