Δευτέρα 16 Μαΐου 2016

Καπιταλισμός με το ζόρι

Αρίστος Δοξιάδης* ΑΡΙΣΤΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ* 

Ε​​πιτέλους το εσωτερικό δράμα του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το ευρώ, την Ευρώπη και τον καπιταλισμό φαίνεται ότι καταλήγει σε λύση: αποφάσισαν ότι προτιμούν να παραμείνει η χώρα και στα τρία. Πέρα από τις διαπραγματεύσεις στο Eurogroup και τις ψηφοφορίες στη Βουλή, αυτό έχει αρχίσει να διαφαίνεται στον λόγο των στελεχών. Η «διεκδίκηση» έχει υποχωρήσει, ενώ η «ανάπτυξη» και οι «επενδύσεις» γίνονται οι νέοι στόχοι του έθνους.

Αλλάζει ο λόγος. Αλλάζει γιατί όταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι οι σύντροφοι άρχισαν να ψάχνουν ποιος κρατάει τον φάκελο με το εναλλακτικό σχέδιο, και ανακάλυψαν ότι δεν τον έχει κανένας, ούτε ο Βαρουφάκης, ούτε ο Τσακαλώτος, ούτε ο Λαφαζάνης. Συμβιβάστηκαν λοιπόν, από τον φόβο του κενού. Οπως συμβιβάζεται η σύζυγος που μένει σε έναν δυστυχισμένο γάμο, και τηρεί τα προσχήματα, γιατί δεν έχει πού αλλού να πάει.

Γίνεται παντρειά με το ζόρι; Γίνεται καπιταλισμός με το ζόρι; Ισως ναι, αλλά θα είναι φτωχός και μίζερος, χωρίς τη δημιουργική δυναμική του. Μαγκωμένος μέσα στην καχυποψία, την υποκρισία, τη μικρή καθημερινή υπονόμευση, και τον σιωπηλό εγκλεισμό, όπως συμβαίνει στις δυσλειτουργικές οικογένειες. Δυστυχώς τα πεπραγμένα των 15 μηνών προϊδεάζουν για μια τέτοια κατάσταση.

Περισσότεροι φόροι με λιγότερες επενδύσεις: Η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από επενδύσεις, μικρές και μεγάλες, για να βγει από το τέλμα. Αν οι φόροι πήγαιναν σε δημόσιες επενδύσεις τότε η φοροεισπρακτική πολιτική θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη. Θα ήταν ένα σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο. Αλλά οι νέοι φόροι επιβάλλονται για να μην περικοπούν μισθοί στο Δημόσιο και συντάξεις, στερώντας πόρους από τους ιδιώτες που θα ήθελαν να χρηματοδοτήσουν τη δουλειά τους. Επένδυση δεν κάνει μόνο η Cosco, αλλά και ο κάθε επαγγελματίας που χρηματοδοτεί από το υστέρημα ένα επαγγελματικό ταξίδι, μια παρτίδα δείγματα για νέους πελάτες, μια ανακαίνιση στο κατάστημα.

Τιμωρία στο ανθρώπινο κεφάλαιο: Η υπερβολική φορολογία, μαζί με τις αυξημένες εισφορές, σε μεσαία εισοδήματα τιμωρεί όσους μπορούν να βγάλουν λίγα περισσότερα χρήματα γιατί έχουν εμπειρία, γνώση, δεξιότητες. Τους ωθεί να φύγουν, ή να κρυφτούν στην παραοικονομία. Δεν αφήνει τους εργοδότες να προσλάβουν καλά στελέχη.

Ποινές στους μετόχους: Ακόμα και στην ανώνυμη εταιρεία οι μέτοχοι ευθύνονται με όλη την περιουσία τους αν η εταιρεία κλείσει και χρωστά στην εφορία και στο ΙΚΑ. Αλλο ένα εμπόδιο για να μη δημιουργηθούν πολυμετοχικές εταιρείες, που είναι η ατμομηχανή του καπιταλισμού.

Αβεβαιότητα για τους κανόνες: Υποκρισία, ταλαιπωρίες και τρικλοποδιά για τους επενδυτές, με αφορμή πότε το περιβάλλον, πότε την αρχαιολογία, πότε κάτι άλλο που θα σκεφτεί ο κάθε υπουργός. Σαν εκδικητικός κακομοίρης που δεν αντέχει αυτήν που του έλαχε για συμβία.

Ισχυρότερη διαπλοκή: Λιγότερα κανάλια, με απαγορευτικές προδιαγραφές, για να σχεδιάζεται καλύτερα το αλισβερίσι και να μην υπάρχει πλουραλισμός στην ενημέρωση. Μην τύχει και ξεφύγει κανένα ατίθασο παιδί από το ασφυκτικό πλαίσιο που ορίζει ο μίζερος πατέρας.

Κλειστή παιδεία: Ούτε πολλή ξένη γλώσσα, ούτε πρωτοβουλία στους δασκάλους, ούτε διεθνείς προσωπικότητες στη διοίκηση των πανεπιστημίων. Οσα ξεκίνησε η φιλελεύθερη Γιαννάκου και συνέχισε η σοσιαλδημοκράτης Διαμαντοπούλου, για να ανοίξουν τη δημόσια παιδεία στον σύγχρονο κόσμο, οι σημερινοί τα καταργούν.

Με αυτά τα δείγματα γραφής, δεν ισχύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία ή την κεντροαριστερά. Στην ευρωπαϊκή παράδοση η κεντροαριστερά έχτισε μεν κοινωνικό κράτος και προστάτευσε τις συνθήκες εργασίας, αλλά άφησε τον δημιουργικό καπιταλισμό να ανθήσει, να καινοτομήσει, να ανταμείψει το παραγωγικό κεφάλαιο και τα στελέχη. Δεν είχε αυταπάτες κεντρικού σχεδιασμού. Τήρησε απλούς και διαφανείς κανόνες. Ωθησε τους νέους να γίνουν πολίτες του κόσμου, να μορφωθούν από πολλές πηγές και να συνεργάζονται πέρα από τα σύνορα.

Αν δεν πορευθεί έτσι κι ο ΣΥΡΙΖΑ, η διακυβέρνησή του θα μοιάζει με του Τσάβες, όχι με του Πάλμε. Θα έχουμε μια κλειστή οικονομία, με χαμηλή παραγωγικότητα. Η μόνη μεσαία τάξη θα είναι μερικά στελέχη του Δημοσίου. Οι πολιτικές διασυνδέσεις θα είναι το βασικό εφόδιο για να στεριώσουν οι επιχειρήσεις και να κάνουν καριέρα οι νέοι. Η παραγωγική βάση θα είναι πολωμένη ανάμεσα σε εκατοντάδες χιλιάδες μικρομάγαζα που θα φυτοζωούν, και δέκα «πρωταθλητές», ή πολυεθνικές, που θα πλουτίζουν. Θα έχουμε καπιταλισμό, αλλά στη χειρότερη εκδοχή του.

Υπάρχουν γάμοι που είναι καλοί παρόλο που το ζευγάρι δεν έχει πολλά κοινά ενδιαφέροντα. Είναι όταν ο καθένας έχει ελεύθερο πεδίο να εργαστεί και να δημιουργήσει, και όταν στηρίζει ο ένας τον άλλον σε λίγα αλλά σημαντικά. Με αμοιβαίο σεβασμό, χωρίς μεμψιμοιρία και υπονόμευση. Ο παραγωγικός καπιταλισμός μπορεί να στηρίξει με φόρους, καινοτομία και απασχόληση ένα κράτος που βοηθά τους αδύναμους, έναν πολιτισμό ανοιχτό και ανθρώπινο, και μια σειρά από δημόσια αγαθά. Η κυβέρνηση θα τον αφήσει να αναπτυχθεί; Μέχρι τώρα δεν φαίνεται να το έχει πάρει απόφαση.


* Ο κ. Αρίστος Δοξιάδης είναι εταίρος στην εταιρεία Επιχειρηματικών Συμμετοχών Openfund.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: