Αντίστροφη μέτρηση

Γιώργος Στρατόπουλος 

Ψηφίστηκε την Κυριακή 7/12 ο προϋπολογισμός που προβλέπει ύφεση για μια ακόμη χρονιά. Αν η 6η μέρα χωρίς νερό είναι μοιραία για τον άνθρωπο, ποια χρονιά ύφεσης είναι μοιραία για την κοινωνία; Ποια χρονιά χωρίς χρηματοδότηση από τις τράπεζες είναι μοιραία για την οικονομία; Ο χρόνος τώρα είναι το πιο κρίσιμο μέγεθος. Χρειάζεται να επιστρέψουμε σε ανάπτυξη το γρηγορότερο. Η συντομότερη οδός περνάει μέσα από τη συναίνεση και συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων. Κανένας προϋπολογισμός και κανένα πρόγραμμα προσαρμογής δεν θα είναι επιτυχημένο χωρίς την πολυσυζητημένη συναίνεση.

Στερεύει η κλεψύδρα
Εξανεμίζονται τα οικονομικά αποθέματα, εξαντλείται ο πολιτικός χρόνος, η υπομονή, η αντοχή, η ανοχή των περισσοτέρων. Για ελπίδα, ούτε λόγος! Στην ύφεση των προηγούμενων χρόνων προστέθηκαν εντελώς αδικαιολόγητα άλλα 2 χρόνια ύφεσης. Αδικαιολόγητα γιατί η ύφεση που βιώνουμε τώρα (2015-16) δεν προκλήθηκε επειδή μειώνουμε τα τεράστια πρωτογενή ελλείμματα, αλλά είναι ξεκάθαρα και εξ ολοκλήρου γέννημα λανθασμένων εκτιμήσεων, άγνοιας κινδύνου και πρωτόγνωρης πολιτικής και οικονομικής προχειρότητας.

Όμως βρισκόμαστε στην πιο κρίσιμη στιγμή από το 2010. Καθώς τα προηγούμενα χρόνια επισώρευσαν εξουθενωτικά βάρη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις εξαντλώντας τα αποθέματα αποταμίευσης. Κάθε επιπλέον χρόνος παράτασης της ύφεσης έχει δυσανάλογα καταστροφικά αποτελέσματα σε σχέση με την έντασή της. Μπορεί να λειτουργήσει όχι σαν ένα ακόμη, αλλά σαν το τελειωτικό χτύπημα στον εξαντλημένο παλαιστή, αυτό που τον βγάζει νοκ άουτ.

Ανεκμετάλλευτη η συγκυρία 
Η διεθνής συγκυρία ήταν τον τελευταίο χρόνο και είναι - για πόσο ακόμη, άραγε;- πολύ ευνοϊκή για την Ελλάδα. Στην α΄ φάση της κρίσης το πετρέλαιο ήταν στα 100$ το βαρέλι. Από το Φθινόπωρο του 2014 κατρακύλησε κάτω από τα 50$. Η ισοτιμία του Ευρώ κυμαινόταν μεταξύ 1,3-1,4 και από το Φθινόπωρο του 2014 προσγειώθηκε στα επίπεδα του 1,1. Η ΕΚΤ ξεκίνησε ποσοτική χαλάρωση και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης απολαμβάνουν άφθονη ρευστότητα και εξαιρετικά χαμηλό κόστος χρήματος. Την ίδια στιγμή, στην τουριστική αγορά της ανατολικής Μεσογείου έχουμε περιθώρια πλήρους κυριαρχίας λόγω των πολεμικών και πολιτικών συγκρούσεων που μαστίζουν τους ανταγωνιστές μας. «Εβρεχε ανάπτυξη», με δυο λόγια ειδικά τον τελευταίο χρόνο κι εμείς κρατούσαμε ομπρέλα.
Η ευνοϊκή συγκυρία δεν συντηρείται επ΄ άπειρον. Είναι κι αυτό ένα από τα διδάγματα της προσφυγικής κρίσης. Πρέπει να την εκμεταλλευτούμε, να κάνουμε αμέσως ό,τι χρειάζεται για να μπούμε σε τροχιά ανάπτυξης. Όσο είναι καιρός.

Η κυβέρνηση δεν έχει τα εργαλεία
Το λένε όλοι, εντός και εκτός, ξανά και ξανά: ανάκαμψη θα έρθει από τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Χρειαζόμαστε ένα επενδυτικό σοκ, μαζικές επενδύσεις, για να μπούμε σε τροχιά ανάπτυξης.
Η κυβέρνηση δεν έχει τα εργαλεία γι΄ αυτή τη δουλειά. Ούτε καν την αντίληψη της κρισιμότητας των καιρών και των ιεραρχήσεων. Έκλεισε τις τράπεζες για μικροκομματικές σκοπιμότητες, έκλεισε τα ορυχεία στις Σκουριές για προεκλογικούς λόγους, προχωρά (;) την αποκρατικοποίηση των αεροδρομίων με το ζόρι κι ενώ ο πρωθυπουργός την απαξιώνει και τη συκοφαντεί. Και επιτίθεται σε μια ολοκληρωμένη αποκρατικοποίηση, του ΟΠΑΠ, παραβιάζοντας όλες τις ρήτρες. Δεν είναι ότι στο μέλλον θα δικαιωθεί ο ΟΠΑΠ και θα χρειαστεί να καταβάλει το ελληνικό κράτος υπέρογκα πρόστιμα, είναι πως σήμερα στέλνουμε πολύ αποτρεπτικό μήνυμα στους υποψήφιους επενδυτές: δεν τηρούμε τις συμφωνίες, αν κάνετε την αποκοτιά να επενδύσετε στον τόπο μας, εμείς θα σας τιμωρήσουμε.

Δεν είναι το χρέος ο καταλύτης
Οσο βαθιά είμαστε στο τούνελ, άλλο τόσο κοντά είμαστε στην έξοδο. Μετά από τόσα χρόνια ύφεσης και περιοριστικής πολιτικής η οικονομία είναι πιεσμένη σαν ελατήριο έτοιμο να εκτιναχθεί υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Αν καταφέρει η οικονομία να ξεφύγει από το καθοδικό σπιράλ είναι πολύ πιθανό πως θα ακολουθήσει ένα αυτοτροφοδοτούμενο αναπτυξιακό κύμα. Η κυβέρνηση μοιάζει να πιστεύει πως η αναδιάρθρωση του χρέους την ερχόμενη Άνοιξη θα είναι ο καταλύτης που θα βάλει την οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά.
Πολύ φοβούμαι -και δεν είμαι μόνος- πως η επιμήκυνση των λήξεων του χρέους από τα 30 στα 50 ή και στα 70 χρόνια ή η μείωση των τόκων που ετησίως καταβάλλει η ελληνική δημοκρατία από τα 6-7 δισ. στα 5 δισ. δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα- ούτε καν τα ψυχολογικά. Δεν θα είναι καταλύτης για την επιστροφή της ρευστότητας και των επενδύσεων. Αυτές θα επιστρέψουν μόνον εφόσον αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στην οικονομία μας και αξιοπιστία στα μάτια των άλλων.
Όμως είναι τόσο μεγάλο το έλλειμμα αξιοπιστίας της χώρας που ακόμα και αν αύριο αυτή η κυβέρνηση ασκούσε, ως εκ θαύματος, υπεύθυνες αναπτυξιακές πολιτικές, θα χρειαζόταν χρόνος πολύς για να πειστούν εταίροι και επενδυτές πως δεν θα τις καταργήσει μονομερώς όταν η Ευρώπη ανοίξει τις κάνουλες της χρηματοδότησης. Χρόνος πολύς, σοβαρότητα και μεθοδικότητα χρειάζεται και για να αναστραφεί η πεποίθηση πως η Ελλάδα είναι μια επενδυτική παγίδα, ένα failed state που κακομεταχειρίζεται τους επενδυτές, για να πειστούν οι πολίτες πως οι φόροι τους πιάνουν τόπο, πως υπάρχει βάσιμη προοπτική και σχέδιο να τα καταφέρουμε.
Αυτόν τον χρόνο δεν τον έχουμε. Η κυβέρνηση χρειάζεται να επιστρατεύσει άλλα εργαλεία πιο αποτελεσματικά για να φτάσουμε στον στόχο μας εγκαίρως.

Καταλύτης είναι η αναπτυξιακή πολιτική συνεργασία
Αυτό που έδωσε βάθος και διάρκεια στην κρίση είναι η αποτυχία των πολιτικών οργανισμών να ομονοήσουν σε ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση ή έστω αυτό που ζήσαμε το καλοκαίρι, συναίνεση στο μνημόνιο. Αν μετά από 7 χρόνια κρίσης το πολιτικό μας σύστημα καταφέρει να συνεννοηθεί, αυτό θα είναι το καταλυτικό εργαλείο που θα αποδώσει γρήγορα οφέλη στο επίπεδο της εμπιστοσύνης, της οικονομίας και της ανάπτυξης. O πιο σύντομος, βατός και αποτελεσματικός δρόμος για την ανάπτυξη περνάει μέσα από την ουσιαστική συναίνεση και συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων.

Η Κυβέρνηση συναινεί;
Ευτυχώς για τον κ. Τσίπρα, σε αντίθεση με την εποχή των Ζαππείων και της Θεσσαλονίκης, η σημερινή αντιπολίτευση έχει πλήρως αποδεχτεί το πλαίσιο της περιοριστικής πολιτικής των Μνημονίων, άρα υπάρχει έδαφος συναίνεσης. Το ερώτημα είναι σε ποιον βαθμό η ίδια η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί το πλαίσιο της περιοριστικής πολιτικής και πώς αξιολογεί το ζήτημα της αξιοπιστίας και των συνεργασιών. Γιατί όσο φανατικός Σύριζα κι αν είσαι, δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις εύλογη, δημοκρατική, αριστερή και συναινετική την τακτική «υπόγραψε εδώ να τελειώνουμε, αλλιώς θα σε πω "γερμανοτσολιά"».
Όταν η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα έφερε ένα σωστό μέτρο, την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων είχε την αμέριστη και ουσιαστική συναίνεση της αντιπολίτευσης. Στην πραγματικότητα ήταν ο κ. Τσίπρας που χρειάστηκε να συναινέσει. Εκείνος και ο Σύριζα είτε στην αντιπολίτευση είτε στην συμπολίτευση μέχρι το καλοκαίρι, κραύγαζαν για την υπεράσπιση ενός προνομίου που πολύ σωστά τώρα χαρακτηρίζει άδικο και το καταργεί. Όταν εκείνος συναίνεσε η κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων πέρασε αβρόχοις ποσί από την κοινωνία.
Άξιο απορίας είναι και πώς χρησιμοποιεί την όποια επιτευχθείσα συναίνεση η κυβέρνηση. Με το απολύτως συναινετικό σημείο 4 του ανακοινωθέντος της Προεδρίας -αναφέρεται στο Προσφυγικό- το συμβούλιο αρχηγών ζητούσε από την Ευρώπη «να αναγνωρίσει ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ευρώπης» και από τη «Frontex να μετατραπεί σε πραγματική ευρωπαϊκή ακτοφυλακή». Την επομένη η Ευρώπη πίεζε στην ίδια κατεύθυνση, συναίνεση δηλαδή εντός, εκτός και επί τα αυτά. Όμως χρειάστηκε απειλή εξόδου από τη Σένγκεν για να συναινέσει (η κυβέρνηση) στην υλοποίηση του αιτήματος επί του οποίου είχε επιτύχει συναίνεση!

Συνεργασία με επίγνωση και στόχους
Κι ενώ η συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων είναι τόσο κρίσιμο πολιτικό και οικονομικό μέγεθος, οι προσπάθειες καταλήγουν σε φιάσκο. Το πρόσφατο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών είχε κάτι από την αύρα του καλοκαιρινού δημοψηφίσματος. Ασαφές, χωρίς ατζέντα με αμφιλεγόμενα μηνύματα κι ένα ανακοινωθέν που επέτεινε τη σύγχυση. Θεωρητικά επρόκειτο για συζήτηση με στόχο τη συναίνεση στη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού, γιατί «η ασφαλιστική μεταρρύθμιση έχει κατ' εξοχήν χαρακτήρα μακράς πνοής, η κυβέρνηση θεωρεί υποχρέωσή της να αναζητήσει κοινά σημεία με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις…». Ουσιαστικά, συζήτησαν θέματα δημοσιονομικής προσαρμογής. Γιατί το επίπεδο των υφιστάμενων συντάξεων είναι ζήτημα δημοσιονομικής πολιτικής. Πέντε χρόνια τώρα που μειώνουμε συντάξεις δεν κάνουμε μεταρρύθμιση, κάνουμε δημοσιονομική προσαρμογή.

Η μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού δεν συζητήθηκε. Όχι μόνο γιατί δεν υπήρχε σχέδιο πρότασης από την κυβέρνηση, αλλά κυρίως γιατί συναίνεση στο Ασφαλιστικό υπάρχει.
Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αφορά στο πλαίσιο και τους κανόνες με τους οποίους θα συνταξιοδοτούνται οι πολίτες στο μέλλον. Ορια ηλικίας συνταξιοδότησης, ενοποίηση ταμείων, ενιαίοι κανόνες απόδοσης συντάξεων, εξορθολογισμός της σχέσης εισφορών-παροχών, πυλώνες ασφάλισης κ.λπ.
Εξ όσων έχω αντιληφθεί, και παρά τις παλινωδίες των δηλώσεων, το σύνολο των κομμάτων του ευρωπαϊκού τόξου συμφωνεί και συναινεί επί της ουσίας και επί της αρχής και στην ανάγκη και στην κατεύθυνση της μεταρρύθμισης.

Εξάλλου πέραν της αναγκαιότητας της μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού, το πολιτικό κόστος στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί είναι πια μικρό και διαχειρίσιμο. Σε μια κοινωνία που εδώ και 6 χρόνια καθημερινά υποβαθμίζεται το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, λίγο κοστίζουν οι μελλοντικοί όροι συνταξιοδότησης. Στις επόμενες κάλπες πολύ μικρό ποσοστό του εκλογικού σώματος θα έχει θιχτεί ταμειακά από τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό. Αυτό που κυρίως μετράει στη διαμόρφωση της ψήφου είναι η βραχεία και οδυνηρή μνήμη του καθημερινού ισολογισμού του νοικοκυριού.
Αντιθέτως, στο συμβούλιο κορυφής συζητήθηκε η προστασία, το ύψος των υφιστάμενων συντάξεων, ένα θέμα δημοσιονομικό. Δεδομένου ότι το 3ο μνημόνιο που καθορίζει το πλαίσιο άσκησης της δημοσιονομικής πολιτικής έχει ήδη ψηφιστεί από το σύνολο του δημοκρατικού ευρωπαϊκού τόξου, δεν υπήρχε καν η ανάγκη διαμόρφωσης εθνικής γραμμής απέναντι στους δανειστές. Είναι απλά θέμα της κυβέρνησης, που έχει την πολιτική ευθύνη να θέσει αναπτυξιακούς στόχους και αναλόγως να εξειδικεύσει τα περιοριστικά μέτρα που προβλέπει η συμφωνία του καλοκαιριού. Υπό αυτήν την έννοια ένα τέτοιο θέμα δεν είχε θέση στην ατζέντα του συμβουλίου για το Ασφαλιστικό. Ο μόνος λόγος που τέθηκε είναι γιατί το πολιτικό κόστος είναι μεγάλο - το ύψος των συντάξεων αφορά ταμειακά άμεσα 2,7 εκατ. πολίτες (το 30% του εκλογικού σώματος) και έμμεσα πολύ περισσότερους.
Το ανακοινωθέν της Προεδρίας μιλούσε για αποφυγή μείωσης των υφιστάμενων συντάξεων κάτι που όσοι το υπέγραψαν γνωρίζουν πως δεν είναι δυνατό. Όμως η βάση της συναίνεσης, η εθνική συνεννόηση δεν μπορεί να είναι οι ψεύτικες κόκκινες γραμμές που τόσες φορές αποδείχθηκαν ευάλωτες σαν τη γραμμή Μαζινό. Οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να συνεννοηθούν λέγοντας αλήθειες.

Για να μπορέσουν τα κόμματα ξεπερνώντας τους μικροκομματικούς υπολογισμούς να πουν αλήθειες στην κοινωνία, και στη βάση αυτή να διαμορφωθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Όλοι μπορούν να αυξήσουν τις εργοδοτικές εισφορές, μέτρο «ανώδυνο» αλλά αντιαναπτυξιακό. Τη συναίνεση τη χρειαζόμαστε για να ασκήσουμε τις σωστές πολιτικές όχι τις ευχάριστες.

Ο Πρωθυπουργός έχει την εξουσία, την ευθύνη και την πρωτοβουλία των κινήσεων. Περιμένουμε να καταλάβει τι θέλει, τι μπορεί και, κυρίως, τι χρειάζεται η χώρα και πώς θα το πετύχει. Κι ας ελπίσουμε να μην είναι πολύ αργά. Ο χρόνος μετράει αντίστροφα.

 
ένα άρθρο των πρωταγωνιστών protagon.gr

ΑΝΤΙΟ ΠΑΤΡΙΔΑ........

ΑΝΤΙΟ ΠΑΤΡΙΔΑ........
Της KaPaworld

 
Μπήκα στο χώρο συνάντησης κι ήταν καθισμένη διστακτικά σε μια καρέκλα. Σήκωσε το κεφάλι της και κοιταχτήκαμε. Τα μάτια της μεγάλα, μαύρα κι υγρά. Τα μαλλιά κατάμαυρα και η εικόνα της τόσο υπέροχα εξωτική στα δικά μου μάτια. Ανατολίτισσα, πανέμορφη και τόσο μα τόσο ντροπαλή, με μια γοητευτική φυσική ευγένεια....Έδωσα το χέρι πρώτα στη μαμά της που καθόταν δίπλα της και μετά στην ίδια.… Δεν μιλά την γλώσσα μου, δεν μιλώ τη γλώσσα της και αποφασίσαμε να συνεννοούμαστε στα αγγλικά.

Την ρώτησα πώς είναι και τα μεγάλα αμυγδαλωτά της μάτια γέμισαν δάκρυα! Δεκάξι χρονών, ζει στην χώρα μας ένα μήνα και δέκα μέρες ακριβώς. Έμεινα σιωπηλή κι ήταν σαν έναν μικρό ποτάμι να άρχισε να κυλά δίπλα μου…
Μου είπε για τις βόμβες, που έπεφταν παντού, για τις σφαίρες που σφύριζαν πάνω από τα κεφάλια τους. Για το ότι σαν έφευγε για το σχολείο, δεν ήξερε αν θα γύριζε σπίτι της κι αν θα ξανάβλεπε τους γονείς της. Για τους φίλους της που έχουν σκοτωθεί. Για την βόμβα που έπεσε στο δρόμο και έσπασε την τζαμαρία πίσω της. Για τα τζάμια που χαράκωσαν την πλάτη της – σηκώθηκε αργά και σήκωσε την μπλούζα για να δω τα σημάδια της.

Μου είπε για το μικρό δεκάχρονο αγόρι που το αίμα έτρεχε από το λαιμό του σαν ποτάμι και ο νοσοκόμος της ζήτησε να πιέζει με τα δάχτυλα της την πληγή για να μην φεύγει το αίμα.

Μου είπε πώς είναι τα μάτια ενός ανθρώπου την ώρα που στραγγίζει από μέσα του η ζωή, σαν εκείνο το αγόρι που την κοίταζε στα μάτια και τα δάχτυλα της πίεζαν την πληγή στο λαιμό του την ώρα που πέθαινε, εκεί στη μέση του δρόμου, στο μικρό υπαίθριο καφέ που είχε καθίσει, με το φρέσκο χυμό ακόμη στο χέρι της.

Μου είπε για το ότι είδε αποκεφαλισμούς ανθρώπων και μικρά παιδιά να πέφτουν στον δρόμο πυροβολημένα από ελεύθερους σκοπευτές.
Μου έδειχνε με τα χέρια της πώς πετούσαν οι άνθρωποι διαμελισμένοι από βόμβες που έσκαγαν στην αγορά και με το στόμα της έκανε τον θόρυβο και τη βοή του πανικού, λίγο πριν την ανατίναξη.

Μου μίλησε για τις αρπαγές κοριτσιών από τους στρατιώτες και για τον φόβο των γονιών της μην συμβεί το ίδιο και σε εκείνη.

Μου είπε για την απόφαση να φύγουν, για την ημέρα του αποχαιρετισμού,για τα δάκρυα και τα γέλια και την χαμένη ελπίδα, πως θα ξαναδεί το σπίτι της,την αυλή της,το δωμάτιο της. Το ροζ εφηβικό της δωμάτιο, που μου περιέγραψε με κάθε λεπτομέρεια.

Μου μίλησε για τον υποχρεωτικό αποχωρισμό από τον μπαμπά που έπρεπε να μείνει πίσω. Για το μικρό σακίδιο που έπρεπε εκεί να χωρέσει όλη την παλιά ζωή της κι εκείνη επέλεξε να πάρει ζωγραφιές κι ευχές φίλων της,παρά ρούχα ή κάτι πιο χρήσιμο.
Μου μίλησε για το ταξίδι στην Τουρκία,το περπάτημα μέσα από τα βουνά, το κρύο,την κούραση, τη σιωπή και την πείνα.

Μου είπε για το ταξίδι με τη βάρκα. Τη θάλασσα άγρια, πως κουνούσε και ζαλιζόταν, πως φοβόταν.

Μου μίλησε για το πώς έφτασαν στην Κω και πώς πέρασαν εκεί δύο δύσκολες μέρες σε απόλυτη εξαθλίωση και πείνα,μα πως όλοι ήταν καλοί μαζί τους…

Κι ύστερα Αθήνα κι ύστερα… Θεσσαλονίκη κι ύστερα…εκεί απέναντι μου να μου μιλά για τη φρίκη της. Τα μάτια της έτρεχαν ποτάμι, κανένας λυγμός, κανένας ήχος, μόνο δάκρυα.
Ένα παιδί που είχε ζήσει την κόλαση κι είχε επιβιώσει…

Ήθελα να βρω τα σωστά λόγια μα δεν υπήρχαν… Με κοίταξε ίσια στα μάτια και μου είπε πως πριν τον πόλεμο η Συρία ήταν η πιο όμορφη χώρα στον κόσμο. Πως ήξερε πως δεν θα την ξαναδεί και πως θα την αγαπούσε για πάντα…

Την ρώτησα τι θυμόταν από την χώρα της πριν από τον πόλεμο…
«Τίποτε». Μου απάντησε «Ήμουν τόσο μικρή όταν άρχισε ο πόλεμος, που δεν θυμάμαι πως ήταν πιο πριν». «Τότε πώς ξέρεις πως ήταν όμορφη;»Τη ρωτάω.
Ακούμπησε το ντελικάτο σχεδόν γυναικείο χέρι της στο στήθος της και κλείνοντας τα μάτια ψιθύρισε, «Το ξέρω γιατί όταν τη θυμάμαι πονάει η καρδιά μου»…

Αντίο Πατρίδα....

Ράινερ Μαρία Ρίλκε

Posted by

 dimartblogΔεκεμβρίου 4, 2015

Home

Στις 4 Δεκεμβρίου του 1875 γεννήθηκε στην Πράγα ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Με αφορμή την επέτειο, ένα σονέτο του αγαπημένου ποιητή, σε αδημοσίευτη μετάφραση της Μαρίας Τοπάλη.

* * *

Από τα Σονέτα στον Ορφέα, Πρώτο μέρος, ΧΧ (1922)

Όμως, εσύ, πες μου Κύριε, τί να προσφέρω
σε σένα που ’χεις διδάξει στην πλάση τ’ αυτί;
Τη θύμησή μου μιας ανοιξιάτικης μέρας,
τη βραδιά της, στη Ρωσία-, ένα άλογο…
Ερχόταν πέρα απ’ το χωριό κατάλευκο, μόνο,
μ’ ένα παλούκι στο πόδι του το μπροστινό,
για να ’ναι τη νύχτα μονάχο του μες στα λιβάδια ×
πώς του χτυπούσε η χαίτη σγουρή το λαιμό
στον ρυθμό του αγέρωχου ύφους καθώς
χοντροκομμένο το εμπόδιο στον καλπασμό.
Πώς αναβρύζαν του ευγενικού αίματός του οι πηγές!
Τις εσχατιές, αυτό κι αν τις ένιωθε!
Αυτό τραγουδούσε και άκουγε αυτό-, εντός του
κλεισμένος ο κύκλος σου ο επικός.
Τη δική του εικόνα: προσφέρω.

* * *

Τριών ετών

Στο Rippoldsau (1913)

Στο μπαλκόνι του Château de Muzot (1923)

* * *

Εικόνα εξωφύλλου: πορτρέτο του Ρίλκε από τον  Helmut Westhoff (1902)

Η ξεχασμένη τέχνη του φλερτ

Ρέα Βιτάλη 

Ταχυδρομείο. Ουρά βαρβάτη. Χαρτάκι νούμερο 78. Εξυπηρετείται το 35. Χέσε μέσα!
Κάθομαι στη δεύτερη σειρά, ακριανή καρέκλα. Μπροστά μου κυρία θαμπή. Μπαίνει κύριος τύπου Κωνσταντάρας. Αφήνει μυρουδιά καθαριότητας και κολόνιας. Πλησιάζει την καρέκλα δίπλα στην κυρία. Άπλετος χώρος, ωστόσο... Κάνει μια κίνηση σαν να τη ζητήσει για χορό, απλώνει το χέρι του μπροστά και το πηγαίνει προς τα πίσω, αλλάζοντας τη φορά της παλάμης κατά τη διαδρομή. «Θα μπορούσα, ωραία μου κυρία;» τη ρωτάει, υπονοώντας «θα μπορούσα να καθίσω δίπλα σας;». Η θαμπή κυρία φωτίζεται σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο μόλις το βάζεις σε πρίζα. Συγχρόνως ψηλώνει, αν και καθιστή.

Μετά από λίγο την κατασκοπεύω να τακτοποιεί τα μαλλιά της βάζοντας μια τούφα πίσω από το αφτί της. Βεβαίως πιάνουν μια κουβέντα με ενδιάμεσες στάσεις αμηχανίας από την πλευρά της γυναίκας, βεβαίως του χαμογελάει όταν έρχεται η σειρά της να σηκωθεί και βεβαίως τον αποχαιρετάει, εκείνον προσωπικά, όταν φεύγει, με ένα «Καλή σας μέρα, λοιπόν... ». Το «λοιπόν» με εκκρεμότητα τελείας κάνει τη διαφορά. Κοίτα τι θαύματα κάνει ένα «Ωραία μου κυρία» σ΄ ένα ταχυδρομείο. Η τέχνη του φλερτ. Η υψηλή τέχνη. Ξεχασμένη. Θυμάστε μια φράση της Μερκούρη; «Δεν βγαίνω, πια, τα βράδια γιατί δεν φλερτάρουν οι άνθρωποι. Τι νόημα έχει να βγεις αν δεν φλερτάρεις».

Το φλερτ είναι η μαγεία του μινιμαλισμού στο λόγο και η ετοιμότητα του χιούμορ. Το φλερτ θέλει χρόνο, το φλερτ θέλει μυαλό σπίρτο... Μάλλον, τώρα που το σκέφτομαι, θέλει το κλάσμα του δευτερολέπτου που το σπίρτο τρίβεται στο σπιρτόκουτο και κάνει εκείνα τα βεγγαλικά, τα τόσα δα, που δεν γίνονται όμως φωτιά. Και λες, αφελώς, «πτου! Δεν άναψε». Μα θα έχανες τα βεγγαλικά της στιγμής! Μιλάω για σπίρτα σε χρόνια πυρομανών. Δεν «το έχουν» τα χρόνια μας, ούτε «το έχουμε» ως λαός. Έχουμε παραπάνω δόση καχυποψίας απ΄ όση αναλογεί σε φλερτ. Μια καλή κουβέντα και ολόκληρος μηχανισμός τρόμου και πιθανοτήτων μπαίνει μπροστά με τη μια... Και τι θέλει αυτός; Και μήπως πάει να με κλέψει; Και σφίγγεις την τσάντα. Από το «για ποια με πέρασε;» μέχρι του να σφίγγεις την τσάντα μη σε κλέψουν, είναι γενιές δρόμος! Έχουμε και ακραία κτητικότητα. Μεσογειακό ταμπεραμέντο μπορείς και να το πεις για να το εξευμενίσεις.

Το φλερτ δεν διεκδικεί. Είναι ένα γρήγορο τσεκ απ των αισθήσεων. Τι να την κάνεις τη μαγνητική τομογραφία; Είμαστε και πληθωρικοί. Όλα τα πιάτα με τη μια πάνω στο τραπέζι. Το φλερτ είναι η χαρά της διαδικασίας. Έχει ορντέβρ και επιδόρπιο. Όχι κυρίως γεύμα. Και ποτέ δεύτερη μερίδα. Θέλει δοσομετρία ζαχαροπλαστικής, όχι μαγειρικής. Προκύψαμε και αγενείς. Σκοτώνονται να μπούνε, δυο μαζί, σε μια πόρτα και μετά περιμένουν ξεφυσώντας σαν δράκοι γιατί καθυστερούν. Το φλερτ είναι ευγενές σπορ. Το φλερτ, αγαπητοί μου... STOP. Ήρθε η σειρά μου. Κοίτα πόσο εύκολα πέρασε η ώρα! Το φλερτ κλείνει το μάτι στον χρόνο. Τον αναγκάζει να κοντοσταθεί έστω για τόσο δα... Λίγο το έχεις; Το θέμα στη ζωή είναι πώς αντιδράς όταν σου την πέφτει ο χρόνος... Άγαρμπος.  

Protagon.gr

Αλέξης Παπαχελάς ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Ο χρόνος έχει τελειώσει

Η χώρα για να σταθεί όρθια και να προχωρήσει χρειάζεται μεγάλες ξένες επενδύσεις. Τα νούμερα δεν βγαίνουν αλλιώς. Αυτό το ξέρουν άπαντες. Υποθέτω και ο πρωθυπουργός. Αν, όμως, δεν κάνει κάτι για να τις προσελκύσει σύντομα το παιχνίδι θα χαθεί. Τα λόγια δεν φτάνουν ούτε πείθεται κανείς από τις διαβεβαιώσεις του τύπου «αν θέλετε το τάδε project, θα το κανονίσουμε». Οι επενδυτές θέλουν ένα κανονικό κράτος, χωρίς φορολογικές, δικαστικές, γραφειοκρατικές, πολιτικές εκπλήξεις. Προς το παρόν, έχουμε φτιάξει ένα πολύ κακό brand, της απόλυτα μη κανονικής, απρόβλεπτης χώρας.

Ας πούμε, όμως, ότι δεν έχουμε τον χρόνο να διορθώσουμε όλα τα κακώς κείμενα για να πείσουμε νέους επενδυτές. Τίποτα δεν θα βοηθούσε περισσότερο στη μάχη για επενδύσεις από το να προχωρήσουν απρόσκοπτα όσες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Τα μεταλλεία χρυσού, η ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων και του λιμανιού του Πειραιά και το Ελληνικό είναι σημαντικές επενδύσεις. Αν γίνουν, όλες ή έστω μία - δύο από αυτές, το σήμα που θα δοθεί θα είναι πολύ ισχυρό. Το μέλλον τους, πάντως, δεν είναι καθόλου βέβαιο. Υπουργοί και κυβερνητικά στελέχη δεν θέλουν να ακούσουν γι’ αυτές και τις πολεμούν, παρασκηνιακά αλλά και δημόσια. Το Μαξίμου φοβάται να παρέμβει γιατί ξέρει τι έχει να ακούσει από παλαιούς και νυν συντρόφους. Αλλά πώς θα πείσεις νέους επενδυτές όταν διώχνεις, με τον τρόπο σου ή και απροκάλυπτα, εκείνους που θέλουν να τοποθετήσουν τα λεφτά τους στη χώρα μας;

Ισχυρίζονται κάποιοι ότι «όλα θα γίνουν» και πως χρειάζεται χρόνος για να ωριμάσουν ο κ. Τσίπρας, οι υπουργοί, το κόμμα, τα στελέχη που επάνδρωσαν το κράτος κ.λπ. Ε, λοιπόν, δεν έχουμε χρόνο. Η κοινωνία βράζει και αν η πραγματική οικονομία δεν πάρει μπρος, θα σκάσει. Λεφτά για ανάπτυξη δεν υπάρχουν παρά μόνον από ξένες επενδύσεις ή τα διαρθρωτικά κονδύλια της Ε.Ε. Οποιος νομίζει ότι είμαστε ένας μοναδικός προορισμός για το παγκόσμιο κεφάλαιο, το οποίο δεν έχει πουθενά αλλού να πάει, ζουν σε μια γυάλα, εκτός πραγματικότητας.

Καταλαβαίνω τη δυσκολία του κ. Τσίπρα να πάει ενάντια στο DNA, το δικό του και του κόμματος. Κτίσθηκαν καριέρες πάνω στη διαμαρτυρία εναντίον κάθε επένδυσης. Είναι δύσκολο να ξέρεις ότι θα ενοχοποιηθείς για όσα εσύ πολύ εύκολα κατηγορούσες τους άλλους. Αυτός ο φαύλος κύκλος, όμως, πρέπει να σπάσει. Αλλιώς ο τοίχος είναι μπροστά μας.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η σκατοψυχιά της γειτονίτσας - Του Νίκου Ζαχαριάδη

                                

Με αφορμή τα σχόλια που ακολούθησαν μια πολιτική κηδεία

Παρατρεχάμενος λακές πρώην πρωθυπουργού -απ’ αυτούς που έσπρωξαν πολύ κόσμο στον ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντάς τον να μοιάζει με διέξοδο- αποφασίζει να ξεράσει, μέσω πληκτρολογίου, σχόλιο για τον Μηνά Χατζησσάβα. Αναμενόμενο. Οταν έχεις μάθει να πουλάς μίσος και φανατισμό, έτσι φουκαριάρικα θα συνεχίσεις την απεγνωσμένη προσπάθεια να ψαρέψεις μερικά likes μέσα από τον κοινωνικό υπόνομο.

Το θέμα όμως δεν είναι η «αξύριστη χήρα» της εξουσίας, που μόλις την είδε να χάνεται, πετιέται σαν πορδή μπας και τον θυμηθούν ξανά. Το θέμα είναι όλοι αυτοί οι επώνυμοι των τηλεοπτικών πάνελ και οι τηλεθεατές τους. Που ξαφνικά «αγανάκτησαν» με τη σκατοψυχιά. Που έπεσαν από τα σύννεφα με τη μισαλοδοξία και τον ταλιμπανισμό της ελληνικής κοινωνίας.

Λοιπόν, εσείς, υπερ-ευλαβείς τηλεοπτικοί πανελίστες, αφήστε ήσυχο τον Μηνά Χατζησάββα. Δεν δικαιούστε να κουνάτε λυπημένα το κεφάλι και να μιλάτε για απώλεια. Ούτε δικαιούστε να αγανακτείτε με τους εμετούς που αφήνουν διάφοροι κάτω από την είδηση της πολιτικής κηδείας ή του επικήδειου που εκφώνησε ο σύντροφός του.

Δικό σας παιδί είναι όλος αυτός ο βόθρος. Εσείς τους καλοπιάνατε με τις καθημερινές ηθικολογίες σας και τις θρησκοληψίες σας. Με το υψωμένο δάχτυλο ξεσηκώνατε τη μικροαστική γειτονίτσα. Την παίρνατε από το χέρι και πηγαίνατε μαζί να κοιτάξετε μέσα από τις κουρτίνες, τον διπλανό που ήταν «διαφορετικός» Που «προκαλούσε». Και μετά τις σχολιάζατε σα να είναι όλα ΟΚ.

Κάθε φορά που αποθεώνετε έναν λαϊκό τραγουδιστή, επειδή δήλωσε ότι προσεύχεται πριν βγει στη σκηνή του σκυλάδικου και την πέφτατε με ιερή αγανάκτηση σε όποιον επισήμαινε τη γελοιότητα του πράγματος, αυτούς ενισχύατε. Κάθε φορά που υστεριάζετε όταν κάποιος τολμήσει να αντιπαραβάλει ορθολογισμό απέναντι στους Γέροντες-προφήτες επειδή εσείς «πιστεύετε». Κάθε φορά που αγανακτούσατε απέναντι σε ένα δημόσιο πρόσωπο που έκανε κάτι με το οποίο δεν συμφωνούσατε (ποιος νοιάζεται;), αδειάζατε λίγα ακόμα από αυτά τα  βοθρολύματα της μισαλλοδοξίας ανάμεσά μας. 

Εσείς λοιπόν μάθατε και τους τηλεθεατές σας ότι έχουν το δικαίωμα να επεμβαίνουν όπου γουστάρουν. Οπότε με αυτούς θα πορευτείτε τώρα, γιατί αυτός ο βόθρος σας αξίζει. Μη μου παριστάνετε και τους αγανακτισμένους επειδή ξαμολύθηκαν και νομίζουν ότι έχουν δικαίωμα να μιλάνε για το κρεβάτι ή την πίστη του άλλου.

Παλιά, όλος αυτός ο συρφετός είχε κάποιες αναστολές. Λίγη ντροπή. Εσείς τους αποθρασύνατε. Τους δώσατε την ασφάλεια ότι είναι πολλοί. Και γι’ αυτό, δικαιούνται να είναι αγράμματοι. Να είναι φανατισμένοι. Και να κλάνουν τις υβριστικές παρεμβάσεις τους, όπου βρουν. Αποκαλώντας τις μάλιστα με το θράσος του ηλίθιου, «απόψεις».

ΥΓ.: Παρακαλώ τους moderators των σχολίων, να μην επιτρέψουν σε κανένα βοθρόλυμα να εμφανιστεί από κάτω. Δεν χρειάζομαι ούτε τα κλικ τους ούτε τη βρώμα τους. Ναι, υπάρχουν υπόνομοι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε υποχρεωμένοι να σηκώνουμε το καπάκι και να αφήνουμε την μπόχα τους να ξεχύνεται. Στην κανονική ζωή, αν ερχόταν κάποιος να αμφισβητήσει μέσα στη μούρη μου τις αξίες της ελευθερίας και της ανοιχτής κοινωνίας, θα έτρωγε μπουνιά. Οπότε, γιατί να του το επιτρέψω στο διαδίκτυο; 

Protagon.gr

Προσπαθώ αλλά δεν ελπίζω

Toυ καθηγητή Aδαμάντιου Πεπελάση


Μα στα σοβαρά πιστεύετε ότι η ελληνική κοινωνία έχει βρει διεξόδους από την πολλαπλή κρίση; Είµαστε στην καρδιά της κρίσης και αναρωτιέµαι ποιο θαύµα θα µας βγάλει απ’ αυτήν. Υπάρχει πραγµατική πρόταση από την κυβέρνηση της κυλιόµενης κολακείας και παραπλάνησης του ψηφοφόρου ή από τις αντιπολιτεύσεις που αρνούνται την πραγµατικότητα της µνηµονιακής τους δέσµευσης;

Ασχέτως του τι µας λένε, το τίµηµα θα πληρωθεί. Δεν είναι όµως όλες οι επιλογές ισοδύναµης επίπτωσης, το ίδιο άδικες, το ίδιο υπονοµευτικές της συλλογικής ευηµερίας και της κοινωνικής συνοχής.

Αν, έστω και ελάχιστοι από τους αρµόδιους για τους οικονοµικούς σχεδιασµούς ή κάποιοι από τους δραστήριους βουλευτές, ήθελαν να οµιλούν µε λόγια καθαρά και υπεύθυνα θα φρόντιζαν να ενηµερωθούν οι ίδιοι, να ενηµερώσουν και να προκαλέσουν γόνιµες αντιπαραθέσεις. Ανά τρίµηνο, το Γραφείο Προϋπολογισµού του Κράτους στη Βουλή, δηµοσιοποιεί την Έκθεσή του και προσφέρει εξαιρετική ευκαιρία για αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας της οικονοµικής πολιτικής, για διορθωτικές πρωτοβουλίες, για από-λαϊκισµό της συζήτησης για την Οικονοµία και τις κοινωνικές προκλήσεις. Ενδιαφέρεται κανείς;

Σήµερα η ανεργία, οι συντάξεις, το αγροτικό εισόδηµα, η πρώτη κατοικία, τα κόκκινα επιχειρηµατικά δάνεια, ο αποδηµών ανθρώπινος και υλικός πλούτος, η κατάρρευση της Υγείας και της Παιδείας, αύριο θα προστεθούν άλλα. Στην προχειρότητα των σχεδιασµών, συνεχίζουµε να διακρίνουµε το µέληµα της υπεράσπισης της «συντεχνιακής ιεραρχίας» επαγγελµάτων και επιχειρηµατικών κλάδων. Τη διαιώνιση της αδικίας και των προκλητικών προνοµίων όπως αντιστοιχούν στη συγκριτική επιρροή τους επί της κοµµατικής και κρατικής οργάνωσης.
Αυτό που φαντάζει ως νέο, πρόκειται µάλλον για το παλαιό αναβαπτισµένο, µε νέα ορµή, περισσότερο ενθουσιώδες ανθεκτικό και ευρηµατικό στην παραπλάνηση. Τι µας λένε για τις συντάξεις; Πως µας διαβεβαιώνουν για την πρώτη κατοικία και τους πλειστηριασµούς; Μιλούν λες και διατηρούν τον έλεγχο των τραπεζών και ορίζουν τις ορέξεις των θυγατρικών τους.

Κανείς ή σχεδόν κανείς δεν προετοιµάζεται γι’ αυτό που έρχεται. Φοβούµαι πως θα είναι τόσο βαρύ, τόσο απογοητευτικό, τόσο απειλητικό που θα προκαλέσει δοµικά, αθεράπευτα τραύµατα στην ατοµική και συλλογική συνείδηση. Αυτά δεν έχουν αποκαλυφθεί ακόµη, µόνον κάποιες νύξεις καθώς είµαστε αµνήµονες και επιρρεπείς στα ωραία λόγια. Βλέπω το πέρας των ψευδαισθήσεων και της εικονικής πραγµατικότητας να πλησιάζει.

Ο τόπος έχει βρεθεί ξανά αντιµέτωπος µε σκληρές κρίσεις, οικονοµικές και άλλες. Δεν πρέπει να υποτιµούµε τις δυνάµεις που κράτησαν την κοινωνία όρθια σε δύσκολες ώρες. Ήταν κάποιες αξίες, ήταν η πίστη σε ορισµένους θεσµούς, η εµπιστοσύνη σε ανθρώπους που ενέπνεαν και έπρατταν µε ευθύνη.

Η νέα πραγµατικότητα µας καλεί σε περισσότερο εσωτερικές διεργασίες, στην επιδίωξη της αρµονίας σε συνθήκες χάους, στην αναζήτηση νοήµατος σε άλλες αρετές και ιεραρχήσεις στη ζωή. Μας προτρέπει σε διαφορετικές πολιτισµικές διεργασίες, στην αλληλεγγύη, στην οικογένεια και τη συντροφικότητα, σε ανθρωποκεντρικές δραστηριότητες και την αυτό- βελτίωση. Ίσως έτσι αποκτήσουµε ελπίδα. Και πάλι όµως φοβούµαι διότι, το επείγον παραµερίζει το σηµαντικό.

anoixtoparathyro.gr

Τα ανέκδοτα της ελευθερολογίας

ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ 

Γελάσαμε με το παλιό ανέκδοτο για εκείνον που λέει «εγώ δεν είμαι ρατσιστής, αυτοί είναι μαύροι». Αντιθέτως, όμως, παίρνουμε πολύ στα σοβαρά ένα αντίστοιχο ανέκδοτο που λένε άλλοι: «Εγώ είμαι υπέρ της ελευθερίας του λόγου, αλλά όχι να λέει κι ο καθένας ό,τι θέλει». Δεν γελάμε, ίσως επειδή το συγκεκριμένο επιχείρημα εκστομίζουν «πατέρες του έθνους» σαν τον κ. Λευτέρη Αυγενάκη.

Ο νεοδημοκράτης βουλευτής, λοιπόν, με πλήρη σοβαροφάνεια έγραψε ένα άρθρο στο οποίο αναφέρει: «Κλήθηκα και κατέθεσα ως μάρτυρας στην ιστορική δίκη για την “υπόθεση Ρίχτερ” στο Δικαστικό Μέγαρο Ρεθύμνης, και με τη θεσμική μου ιδιότητα του μέλους της Εθνικής Αντιπροσωπείας επανέλαβα ότι ο κάθε ένας, πολύ περισσότερο ο ιστορικός, δικαιούται να ερμηνεύσει και να αξιολογήσει τα γεγονότα όπως νομίζει, αλλά όχι κατά τρόπο που προσβάλλει την ιστορική μνήμη. Αγωνίζομαι χρόνια τώρα, πολύ περισσότερο ως βουλευτής, για την ελευθερία της έκφρασης, όχι όμως μέχρι του σημείου που υβρίζει, συκοφαντεί νεκρούς και προσβάλλει χιλιάδες μέλη οικογενειών τους, κατά τη Μάχης της Κρήτης» («Η ελευθερία της έκφρασης ενώπιον της διαστρέβλωσης της ιστορίας», Cretalive.gr 28.11.2015) Τόσο καλά...

Γράφαμε τις προάλλες («Αντιρατσιστικός μεσαίωνας», Καθημερινή 22.11.2015) ότι «ένας παγκοσμίου φήμης νεοελληνιστής (τιμήθηκε, μάλιστα, με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το 2000), ένας άνθρωπος που εξέδωσε 67 μονογραφίες για τη μελέτη του ελληνισμού, εκδίδει από το 1994 το μοναδικό επιστημονικό περιοδικό “Thetis” με θέματα διεπιστημονικής προσέγγισης του ελληνικού κόσμου από την αρχαιότητα έως σήμερα, κατηγορείται ότι “επιδοκίμασε, ευτέλισε και κακόβουλα αρνήθηκε την ύπαρξη και τη σοβαρότητα αναγνωρισμένων από τη Βουλή των Ελλήνων (σ.σ.: θυμίζει κάτι αυτό;) εγκλημάτων του ναζισμού (...) και η αξιόποινη αυτή συμπεριφορά του στρέφεται κατά του συνόλου των ανθρώπων που προσδιορίζεται με βάση τη φυλή, τη γενεαλογική καταβολή (...) πράττοντας τούτο με τρόπο που στρέφεται κατά του κρητικού λαού και που ενέχει εξυβριστικό χαρακτήρα εις βάρος του” (“Κλητήριο θέσπισμα στον Heinz Richter”, Ρέθυμνο 3.3.2015). Να σημειώσουμε ότι το “εξυβριστικό περιεχόμενο σε βάρος του κρητικού λαού” για το οποίο κατηγορείται ο κ. Ρίχτερ είναι κάποια ξεκομμένα αποσπάσματα του βιβλίου, που αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της εισβολής κάποιοι από τους αμυνόμενους αμάχους προέβησαν σε σκύλευση νεκρών εισβολέων, ότι αντάρτες σφαγίασαν Γερμανούς τραυματίες κ.ά.»

Ετσι λοιπόν το απαύγασμα του φιλελευθερισμού, ο κ. Αυγενάκης, διαπίστωσε ότι «είναι πέρα για πέρα κακόβουλη πράξη η έκδοση ενός βιβλίου με αυτό το περιεχόμενο από έναν έμπειρο και με πλούσια συγγραφική δραστηριότητα ιστορικό, όπως ο κ. Ρίχτερ, το οποίο μπορεί να έχει και προπαγανδιστικό προσανατολισμό». «Κακόβουλη πράξη» η έκδοση ενός βιβλίου; Και γιατί δεν απαντά κάποιος άλλος ιστορικός με μια «καλόβουλη πράξη», δηλαδή την έκδοση ενός άλλου βιβλίου; Επιπλέον, με ποιο τεκμήριο γνώσης ο τοπογράφος μηχανικός του ΤΕΙ Αθηνών πιστοποιεί «παραχάραξη της ιστορίας της Μάχης της Κρήτης», η οποία μάλιστα «δεν είναι ανεκτή»; Και, τέλος, μέχρι πότε θα παίρνουμε τα ανέκδοτα σαν αυτά που μας λέει ο κ. Αυγενάκης στα σοβαρά;

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ